Usa lamang sa daghang kinaiyahan ang Hubang River nga gipanghambog sa mga residente sa barangay Hubang, San Francisco, Agusan del Sur tungod kay gawas nga nindot tan-awn, daghan pa ug nahimong tabang ngadto sa katawhan.
Ang Hubang River mao’y primerong kuhaanan ug tubig sa mga residente dili lamang sa mga taga barangay Hubang kundili apil na taga laing barangay. Ang tubig gikan sa sapa ginagamit para limpyo, laba, ligo, pangluto, bisbis sa mga tanom ug para ipainom sa mga kahayupan. Nahimo usab kini nga trasportasyon tungod kay ang uban residente, ipaanod na lamang sa sapa ang ilang mga kinuhang kahoy gikan sa bukid aron dili na maghago ug pas-an. Sa ingun aning paagi, mahuman ang paghakot ug kahoy sa hamubo nga oras ug dili pa kaayo kapuyon ang naghakot. Makita usab ang mga nagkalain-laing mga hayop sama sa isda, pasayan, kasag ug mga kabibi. Anaa sad ang mga gulay nga lain-lain ug klase sama sa pako nga mutubo lamang duol sa sapa. Ang maong mga tanom ug hayop mao’y kasagaran mamahimong sud-an o pagkaon sa ubang mga residente tungod kay libre unya daghan pa ug sustansya.
Apan tungod sa walay igong pagtagad sa gobyerno ug kulang sa pahimangno ang mga gumagamit sa sapa, inanay nga nadaot ang Hubang River. Ang kaniadto tin-aw kaayo nga tubig sa sapa, nalubog; ang mga hayop nga nagpuyo, nag-anam ug kahurot; ang mga gulay ug ubang tanom, nagkagamay. Tungod niini, ang ubang mga residente napugos pagpataud ug gripo kay wala na nisalig sa tubig sa sapa. Makita sad ang mga basura nga anaa maglutaw-lutaw sa sapa tungod sa mga residente nga maglabay ug basura bisan asang dapita. Kining pagpasagad sa mga tao niresulta sa pag-abot sa mga lain-laing matang sa hayop nga namuyo s sapa sama sa linta ug alimatok. Posible sad nga makakuha ang mga residente ug sakit nga SISTO, usa ka klase sa sakit nga makuha gikan sa tubig nga hugaw ug barado nga kanal sa sapa.
Gumikan niini nga kamatuoran, nagkahiusa ang mga opisyales sa barangay Hubang, kadagkuan sa lungsod, health experts, ug mga residente nga ibalik ang kalimpyo sa sapa. Ang mga opisyales nagbutang ug mga balaod sama sa pagpangayo ug multa ni bisan kinsa nga makit-ang naglabay ug basura dili lang sa sapa kundili bisan asang dapita, gidili usab sa sapa ang pagpanguha sa mga gagmay’ng isda. Ang mga residente inubanan sa mga health experts or barangay health workers nanglimpyo sa sapa. Gipangkuha ang mga basura, mga dili angay nga sagbot ug gitarong ang mga imburnal aron dili na magbara ang tubig.
Paghuman sa nagkahiusang kalihukan, nakabalo ang mga residente sa mga epekto o resulta sa walay pag-atiman sa kinaiyahan ilabi na sa kasapaan. Inanay na usab nga nibalik ang sa unang maanindot nga Hubang River.
No comments:
Post a Comment